Συζητώντας με έναν Άγιο
ΜΕ ΤΟΝ Χρήστο Καραντωνίου
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Συμπαντικές Διαδρομές
Αγαπητέ κύριε Καραντωνίου, καλημέρα. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το καινούργιο σας βιβλίο από τις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές, με τίτλο «Ο Άγιος». Κάθε χρόνο κυκλοφορούν άπειρα καινούργια βιβλία. Τι πιστεύετε ότι μπορεί να προσθέσει το δικό σας βιβλίο; Για ποιο λόγο κάποιος να το επιλέξει για να το διαβάσει;
Αυτό είναι κάτι που σκέφτομαι και εγώ, χωρίς φυσικά να έχω καταφέρει να βρω κάποια ικανοποιητική απάντηση (πιθανότατα επειδή δεν υπάρχει). Αυτό που ξέρω είναι τι προσπαθώ να βάλω στα κείμενά μου. Προσπαθώ να είναι αστεία, να έχουν ευαισθησίες και, κυρίως, να μην σπαταλάω τον χρόνο του κάθε (υποθετικού) αναγνώστη. Αυτοί ελπίζω να είναι καλοί λόγοι, αλλά και πάλι απόφαση είναι των αναγνωστών.
Επιλέξετε δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το βιβλίο, που να εκφράζουν αυτό που θέλετε να μεταδώσετε στους αναγνώστες, ώστε να μπορέσουν να καταλάβουν πιο εύκολα τον κόσμο του βιβλίου σας.
‘’Πάντα ήθελα να βοηθάω τους ανθρώπους όπως μπορώ και ας με έχουν απογοητεύσει αμέτρητες φορές. Η αλήθεια είναι πως αγαπώ τα ζώα περισσότερο, αλλά όχι επειδή δεν γνώρισα τους ανθρώπους. Αντιθέτως, τους ξέρω πολύ καλά, ίσως αυτό να με έκανε να στρέψω την αγάπη μου σε πλάσματα που δεν με κρίνουν με τα μάτια τους, αλλά με τον τρόπο που τους φέρομαι. Έχω ορκιστεί στο Θεό και στον εαυτό μου! Δεν θα τραφώ ποτέ με σάρκα κάποιου άλλου πλάσματος. Καλύτερα να πεθάνω απ’ την πείνα! Αλλά αυτή δεν είναι δικιά μου ιστορία.’’
Αυτή είναι μια παράγραφος από το πρώτο κεφάλαιο. Μου αρέσει γιατί χαρακτηρίζει τον αφηγητή και κάνει μια διακριτική προοικονομία για το τέλος.
‘’«Ξέρεις, αδελφέ Στεριανέ», είπε διστακτικά ο Χριστόφορος. «Σκεφτόμουν πως αφού ο κόσμος δίνει τόσα χρήματα χάρη στα θαύματα που κάνω, ίσως θα έπρεπε να είμαι και υπεύθυνος για τη διαχείρισή τους».
«Δεν γίνετε να αφήσουμε τόσα χρήματα σε σένα, μικρέ μου φίλε», απάντησε χωρίς να αφήσει κανένα περιθώριο για να συνεχιστεί η κουβέντα.
«Μα εγώ κάνω τα θαύματα, δεν δικαιούμαι να έχω λόγο έστω και σε ένα ποσοστό από τα κέρδη;» παραπονέθηκε με πείσμα ο Χριστόφορος.
«Τα θαύματα τα κάνει ο Θεός, μικρέ μου, και τα ‘’κέρδη’’, όπως τα αποκαλείς, δεν είναι κέρδη, αλλά δωρεές που πηγαίνουν εκεί που πρέπει», είπε απότομα ο αδελφός Στεριανός. «Γι’ αυτό μη σε ακούσω ποτέ ξανά να βλασφημάς! Δε θα συζητήσουμε άλλο για αυτό το θέμα».
Ο Χριστόφορος δεν ήξερε τι άλλο να πει ή να κάνει. «Θα μιλήσω στον ηγούμενο», είπε τελικά.
«Εμπρός κάν’ το!» είπε ο αδελφός Στεριανός σαν να διασκέδαζε πλέον. «Μη νομίζεις πως θα σου δώσει διαφορετική απάντηση. Επειδή μοιράζει απλόχερα την αγάπη του, δεν κάνει το ίδιο και με τα χρήματα που έχει να διαχειριστεί».
Συνέχισαν τον δρόμο τους, με το σκοτάδι να πυκνώνει όλο και περισσότερο. «Πρέπει να σου εξομολογηθώ κάτι», είπε ο Χριστόφορος αποφασισμένος να τα παίξει όλα για όλα. «Τα θαύματα δεν είναι αληθινά, δεν τα κάνει ο Κύριος… Είναι όλα ψεύτικα, εγώ τα έχω σκηνοθετήσει».
«Και γιατί να κάνεις κάτι τέτοιο;» τον ρώτησε ο αδελφός Στεριανός με ενδιαφέρον.
«Δεν ξέρω πως παρασύρθηκα», ξεκίνησε ένα ακόμα ψέμα ο Χριστόφορος. «Το θέμα είναι πως έχω μπλέξει με μερικούς πολύ μοχθηρούς και επικίνδυνους ανθρώπους, που άμα δεν τους δώσω το μερίδιο που τους έταξα θα με σκοτώσουν».
«Μην φοβάσαι, μικρέ μου φίλε», τον καθησύχασε ο αδελφός Στεριανός. «Ο Θεός δεν θα σε αφήσει έτσι, τώρα που εξομολογήθηκες την αμαρτία σου. Θα σε προστατέψουμε εμείς από τους κακούς ανθρώπους, με τη βοήθεια του Θεού, φυσικά».
Ο Χριστόφορος κοίταξε τα δέντρα στην άκρη του δρόμου. Του φάνηκε πως είδε μια φιγούρα να τρέχει σε κοντινή απόσταση, αλλά ίσως να ήταν και κάποιο ζώο. «Δεν με ακούς;» είπε με κάπως υψωμένη τη φωνή του ο Χριστόφορος. «Τα θαύματα είναι ψεύτικα, ο Θεός δεν είχε καμία σχέση, Θεός δεν υπάρχει!»
Ο αδελφός Στεριανός δεν ανέχτηκε τέτοια λόγια από τον Χριστόφορο. Χτύπησε με δύναμη τον Χριστόφορο το πρόσωπο με την ανάποδη του χεριού του και τον έστειλε ξαπλωτό στο πίσω μέρος του κάρου. «Δεν θα ακούσω άλλη φορά αυτές τις λέξεις, κατάλαβες;» του φώναξε. Είχε σταματήσει το κάρο και είχε σηκωθεί όρθιος. Το βλέμμα του πετούσε φωτιές και όλοι του οι μύες είχαν σφίξει τόσο πολύ που τα ρούχα του ήταν έτοιμα να σκίσουν από την πίεση. «Αλήθεια πιστεύεις πως δεν είχα καταλάβει πως τα θαύματά σου ήταν ψεύτικα; Ε, λοιπόν δεν είσαι τόσο έξυπνος όσο νομίζεις, από την πρώτη στιγμή το κατάλαβα! Ο μόνος λόγος που ανέχθηκα αυτήν την κατάσταση είναι τα κέρδη που αποφέρουν οι απατεωνιές σου στη μονή μας και έτσι μπορούμε να κάνουμε κάτι καλό για τον κόσμο, παρά τις αμαρτίες σου. Αυτό είναι ένα κρίμα που θα κουβαλάω εγώ στο λαιμό μου, αλλά θα κερδίσουμε όσα περισσότερα μπορούμε από σένα και αν σε σκοτώσουν τα καθάρματα με τα οποία έχεις μπλέξει, τι να γίνει; Μόνος σου έμπλεξες, μόνος σου να ξεμπλέξεις!»
Ο Χριστόφορος είχε μείνει άφωνος, δεν ήξερε τι άλλο να πει ή να κάνει. «Θέλεις και εσύ μερίδιο, έτσι δεν είναι;» είπε αφού σκούπισε το στόμα του. «Κλέβεις εσύ τα χρήματα που δήθεν πηγαίνουν σε καλό σκοπό και δίνεις στη μονή τίποτα άλλο παρά ένα μικρό ποσοστό, το βρήκα;»
Ο αδελφός Στεριανός τον κοίταξε με ακόμα πιο επικριτικό βλέμμα από πριν. «Πίστευε ό, τι θέλεις, ανόητε, δεν έχω να δώσω αναφορά σε σένα», είπε και έφτυσε μπροστά του. «Καλύτερα να καθίσεις πίσω για την υπόλοιπη διαδρομή και να μη μου ξαναμιλήσεις».
Το γύρισε την πλάτη του, επέστρεψε στη θέση του και το κάρο ξεκίνησε και πάλι. Ο Χριστόφορος παραλίγο να χάσει την ισορροπία του. Κοιτούσε ακόμα όρθιος τον αδελφό Στεριανό και ζύγιζε τις ανύπαρκτες επιλογές του. Άκουσε έναν θόρυβο από τα χόρτα πίσω του, μα τον αγνόησε. Πήρε φόρα και έπεσε επάνω στον αδελφό Στεριανό με όλη του τη δύναμη, αλλά αυτός ούτε που κουνήθηκε. Τύλιξε τα χέρια του γύρω από το λαιμό του και τον έσφιξε με όλη του τη δύναμη. «Δώσε μου τα λεφτά μου, ρε!» ούρλιαξε ο μικρός.
Ο αδελφός Στεριανός σηκώθηκε και προσπάθησε να τινάξει το αγόρι από την πλάτη του, αλλά δεν τα κατάφερε. Ο Χριστόφορος ήταν γερά γραπωμένος επάνω στον μυώδη άντρα και έτσι οι δυο τους έπεσαν από το κινούμενο κάρο επάνω στον τραχύ δρόμο. Ο αδελφός Στεριανός έσκασε κάτω από τον Χριστόφορο, οπότε το αγόρι δεν τραυματίστηκε από την πτώση. Ο αδελφός Στεριανός χτύπησε σοβαρά, αλλά όχι τόσο ώστε να μην μπορεί να κάνει τίποτα. Σήκωσε το σώμα του από το έδαφος κι ας μην είχε πάρει ανάσα τόσην ώρα. Κατάφερε να πιάσει το αγόρι από τα ρούχα του και με ένα δυνατό τράβηγμα τον ξεκόλλησε από πάνω του και τον έριξε κάτω. «Είσαι σοβαρός, αγόρι;» είπε καθώς προσπαθούσε να βρει την ανάσα του. Πλησίασε τον Χριστόφορο και τον κλότσησε με δύναμη στην κοιλιά. Η ανάσα του αγοριού σταμάτησε καθώς έβγαινε με δύναμη ο αέρας από μέσα του, αλλά έπιασε το πόδι του καλόγερου και δεν το άφηνε, όσο κι αν τον κουνούσε αυτός.
Ο αδελφός Στεριανός σταμάτησε να προσπαθεί να απελευθερωθεί από το γράπωμα του μικρού κουνώντας τον, οπότε έσκυψε και τον χτύπησε δυο φορές με τη γροθιά του στο κεφάλι. Η λαβή του χαλάρωσε αυτόματα. Ο πόνος που ένοιωσε τον έκανε να παραλύσει. «Ίσως να μην μπορώ να σε ανεχτώ άλλο», είπε ο αδελφός Στεριανός, αλλά ο Χριστόφορος δεν τον άκουσε καθαρά, γιατί το κεφάλι του βούιζε. Ο καλόγερος έσκυψε για να τον πιάσει, αλλά πριν το χέρι του τον φτάσει, μια λεπίδα διαπέρασε το λαιμό του από πίσω. Το αίμα ανέβλυσε με πίεση και έλουσε το παιδί. Το πτώμα του αδελφού Στεριανού έπεσε δίπλα στον Χριστόφορο και σπαρτάρησε για λίγη ώρα μέχρι να ξεψυχήσει.’’
Αυτό είναι ένα μεγαλύτερο κομμάτι, περίπου από τη μέση του βιβλίου. Είμαι ευχαριστημένος από την κλιμάκωση και από την δράση.
Πιστεύεται ότι είναι η συγγραφή στάση ζωής; Είναι κάτι που σας χαρακτηρίζει σαν άνθρωπο και επηρεάζει κάθε τομέα της ζωής σας;
Ναι! (λακωνικός λόγος)
Αστειεύομαι, αλλά ουσιαστικά, ναι. Η συγγραφή είναι κάτι που απαιτεί χρόνο και πειθαρχεία, άρα ο/η κάθε συγγραφέας πρέπει να είναι διατεθειμένος/η να θυσιάσει άλλες ασχολίες, ώστε να επικεντρωθεί στη συγγραφή.
Και, ναι, όλοι οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται και επηρεάζονται από τις ασχολίες τους σε κάποιο βαθμό, γιατί η συγγραφή να διαφέρει;
Το βιβλίο σας θα μπορούμε κάποιος να το χαρακτηρίσει από θρίλερ, μυστήριο μέχρι και ψυχολογικό δράμα. Εσείς πως θα το χαρακτηρίζατε και γιατί;
Θα το χαρακτήριζα μια ψευδοϊστορική περιπέτεια μαύρου χιούμορ. Ναι, έχει στοιχεία ψυχολογικού δράματος και αγωνία, αλλά παντού χρειάζονται αυτά, αν οι χαρακτήρες ζουν ένα συνεχές happy end ποιος ο λόγος να γράψεις την ιστορία τους, και σίγουρα, ποιος ο λόγος να τη διαβάσεις;
Ήθελα να εκφράσω το πόσο παραποιούνται οι ιστορίες από το παρελθόν μετά από αμέτρητες μεταφράσεις, μεταφορές και αμφιβόλου ποιότητας πηγές που φέρουν τις προκαταλήψεις της εποχής τους. Δεν ξέρω πόσο το κατάφερα...
Υπάρχει μέσα στο κείμενο διάχυτη μια αίσθηση προδοσίας. Πιστεύετε ότι μπορείς να βρεις κάποιον που δεν θα σε προδώσει στο τέλος;
Σίγουρα! Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν ούτε να πληγώνουν, ούτε να προδίδουν τους οικείους τους, είμαι σίγουρος ότι όποτε συμβαίνει κάτι τέτοιο δεν γίνεται λόγω κακίας, αλλά λόγω ανθρώπινης φύσης και συγκυριών. Χώρια που αν βάζουμε στους άλλους ανθρώπους μεγάλα στάνταρ, θα πρέπει να τα βάζουμε και στους εαυτούς μας, και ξέρω ότι εγώ τουλάχιστον δεν θα μπορούσα να ανταποκριθώ σε κάτι τέτοιο. Δεν πιστεύω πως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ξυπνάν τα πρωινά με σκοπό να προδώσουν άλλους, χρειάζεται να δείχνουμε κατανόηση και αλληλεγγύη, όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν. Βέβαια υπάρχουν άτομα που εκμεταλλεύονται καταστάσεις και αδυναμίες, δεν λέω ότι δεν γίνεται αυτό στον κόσμο. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δείχνουμε εμπιστοσύνη, αλλά ποτέ τυφλή εμπιστοσύνη, και άμα υποψιαζόμαστε ότι κάποια (οποιουδήποτε είδους) σχέση θα βγει εις βάρος μας στο τέλος, την διακόπτουμε και συνεχίζουμε.
Πιστεύετε ότι όντος μπορούν να υπάρχουν άγιοι άνθρωποι στην σημερινή εποχή;
Άγιοι όπως τους χαρακτηρίζει η θρησκεία με θαύματα και υπερδυνάμεις; Όχι, σε καμία περίπτωση και ποτέ δεν πιστεύω πως υπήρξαν.
Άγιοι με την μεταφορική έννοια της λέξης, άνθρωποι που δείχνουν κατανόηση, συμπόνια και αλτρουισμό, όχι απλά μπορούν να υπάρξουν, υπάρχουν! Δυστυχώς η σαπίλα του κόσμου μας δυσκολεύει να τους δούμε, αλλά υπάρχουν, και αν δεν υπάρχουν κάπου άμεσα γύρω μας, θα μπορούσαμε να γίνουμε εμείς! (ελπίζω να μην ακούστηκε πολύ δήθεν αυτό)
Είσαστε από εκείνους τους συγγραφείς που πάντοτε κουβαλάνε μαζί τους ένα μπλοκάκι για να καταγράφουν άμεσα κάθε καινούργια ιδέα;
Ναι, αλλά είναι γεμάτο με άσχημα σκίτσα, ακατάληπτες μουτζούρες και χαζά ποιηματάκια. Για να γράψω χρειάζομαι χώρο και χρόνο, στο λεωφορείο δεν μου βγαίνει.
Την τελευταία χρονική περίοδο όλος ο κόσμος έχει χτυπηθεί από ένα πρωτοφανές ξέσπασμα πανδημίας και ζούμε καταστάσεις που ούτε τις φανταζόμασταν. Η καραντίνα του πληθυσμού σχεδόν σε όλο τον πλανήτη είναι κάτι το πρωτοφανές στην ανθρώπινη ιστορία.
Εσείς πως ζείτε όλη αυτή την κατάσταση;
Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές πιστεύετε ότι η λογοτεχνία μπορεί να δώσει ελπίδα στους ανθρώπους και να εκφράσει τα προβλήματα τους;
Εμένα οι καραντίνες μου άφησαν παραλυτική αγοραφοβία και περιστασιακό αλκοολισμό! Κάνω περιστασιακές προσπάθειες να επανέλθω στην π.Κ. κατάστασή μου, αλλά οι περιστάσεις με δυσκολεύουν να βρω έναν ρυθμό.
Σίγουρα μπορεί να βοηθήσει η λογοτεχνία, έχει βοηθήσει εμένα, έχει βοηθήσει πολλούς ανθρώπους που γνωρίζω, άρα μπορεί μα βοηθήσει και άλλους, αρκεί να θέλουν να ψάξουν το σωστό βιβλίο για αυτούς. Για τον άγιο που έγραψα έχω ακούσει πολύ καλά λόγια, μια δοκιμή μπορεί να πείσει (shameless promotion)
Σε ευχαριστούμε για τον χρόνο σας. Ελπίζουμε να μπορέσουμε σύντομα να οργανώσουμε Όψεις του Φανταστικού και να παρουσιάσετε το βιβλίο σας σε κοινό. Κάτι τελευταίο που θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες μας;
Εγώ ευχαριστώ! Συμφωνώ, μακάρι να μπορέσουμε να έρθουμε μαζί ξανά κοντά οι αναγνώστες (είτε γράφουμε, είτε όχι) και αν μπορέσω να πω δυο λόγια σε κόσμο για το βιβλίο μου, θα είναι τιμή μου.
Στους αναγνώστες εύχομαι μόνο να προσέχουν τις υγείες τους, όλα τα βιβλία που διαβάζουν να τους αρέσουν, και άμα κάποιος/α διάλεξε το δικό μου, ελπίζω να τους/τις ικανοποίησε.
